ગુજરાતી માં બ્લેક હોલ શું છે

ગુજરાતી માં બ્લેક હોલ શું છે, બ્લેક હોલ એ અવકાશની કેટલીક વિચિત્ર અને સૌથી આકર્ષક વસ્તુઓ છે. તેઓ અત્યંત ગાઢ અને મજબૂત ગુરુત્વાકર્ષણ સાથે અસ્તિત્વ ધરાવે છે, જેની પકડમાંથી પ્રકાશ પણ છટકી શકતો નથી. બ્લેક હોલને કૃષ્ણ હોલ પણ કહેવામાં આવે છે.

ગુજરાતી માં બ્લેક હોલ શું છે, આપણી આકાશગંગા આકાશગંગામાં લાખો બ્લેક હોલ છે. પરંતુ તેમને શોધવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. આપણી આકાશગંગાના હૃદયમાં એક સુપરમાસીવ બ્લેક હોલ પણ છે, જેને ‘ધનુરાશિ A’ કહેવામાં આવે છે. તે પૃથ્વીથી લગભગ 26000 પ્રકાશવર્ષના અંતરે હાજર છે.

તમે બ્લેક હોલ વિશે પણ સાંભળ્યું હશે. જો તમે બ્લેક હોલ વિશે વિગતવાર જાણવા માંગતા હો, તો આ લેખને અંત સુધી ચોક્કસ વાંચો. કારણ કે આજના આર્ટિકલમાં અમે તમને બ્લેક હોલ શું છે, બ્લેક હોલ કેવી રીતે બને છે, બ્લેક હોલની અંદર શું છે અને બ્લેક હોલની શોધ ક્યારે અને કોણે કરી જેવા પ્રશ્નોના જવાબો જણાવીશું. તો ચાલો શરૂઆત કરીએ અને બ્લેક હોલ વિશેની સંપૂર્ણ માહિતી જાણીએ.

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલ શું છે?

બ્લેક હોલ એ અવકાશમાં એક એવી જગ્યા છે જ્યાં ગુરુત્વાકર્ષણ બળ ખૂબ વધારે છે. એટલું બધું કે ત્યાંથી પ્રકાશ પણ નીકળી શકતો નથી. બ્લેક હોલમાં ગુરુત્વાકર્ષણ એટલું મજબૂત છે કે જો કોઈ તારો, ગ્રહ અથવા અવકાશયાન તેની નજીક આવે છે, તો તે તેને પોતાની અંદર ખેંચી લેશે અને તેને પુટ્ટીની જેમ સંકુચિત કરશે, જે પ્રક્રિયાને સ્પેગેટિફિકેશન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

બ્લેક હોલમાં પ્રકાશ સંપૂર્ણપણે શોષાય છે, તેથી તેને જોવું શક્ય નથી. બ્લેક હોલ અદ્રશ્ય છે, જેને ખાસ સાધનો વડે ટેલીસ્કોપ દ્વારા શોધી શકાય છે. આ ખાસ સાધનો બતાવે છે કે બ્લેક હોલની સૌથી નજીકના તારાઓ અન્ય તારાઓ કરતાં કેવી રીતે અલગ રીતે કાર્ય કરી રહ્યા છે.

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલ કેટલા મોટા છે?

વૈજ્ઞાનિકોના મતે બ્લેક હોલ કદમાં મોટા અને નાના બંને હોય છે. તેઓ અણુના કદ જેટલા નાના હોઈ શકે છે, પરંતુ તેમનો સમૂહ વિશાળ પર્વત જેટલો મોટો હોઈ શકે છે. માસ એટલે પદાર્થમાં રહેલા પદાર્થનું પ્રમાણ.

બ્લેક હોલનો બીજો પ્રકાર છે જેને સ્ટેલર બ્લેક હોલ કહેવાય છે. તેનું દળ સૂર્યના દળ કરતાં 15-20 ગણું વધારે હોઈ શકે છે. આપણી પૃથ્વીની આકાશગંગામાં આવા ઘણા તારાઓની બ્લેક હોલ છે, જે ‘મિલ્કી વે’ તરીકે ઓળખાય છે.

સૌથી મોટા બ્લેક હોલને સુપરમાસીવ બ્લેક હોલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ બ્લેક હોલનું દળ એક મિલિયન સૂર્યના દળ કરતાં ઘણું વધારે છે. વૈજ્ઞાનિકોને પુરાવા મળ્યા છે કે દરેક મોટી ગેલેક્સીના કેન્દ્રમાં એક સુપરમાસિવ બ્લેક હોલ અસ્તિત્વ ધરાવે છે.

આપણી આકાશગંગા આકાશગંગાના કેન્દ્રમાં આવેલા વિશાળ બ્લેક હોલને ધનુરાશિ A (ધનુરાશિ A) નામ આપવામાં આવ્યું છે. તેનું દળ 40 મિલિયન સૂર્યના દળ જેટલું હોઈ શકે છે. તે એટલું વિશાળ છે કે જો તેને મોટા વાળની ​​અંદર ફીટ કરવામાં આવે તો તે લાખો પૃથ્વીને પકડી શકે છે.

ગુજરાતી માં જાણોબ્લેક હોલ કેટલા પ્રકારના હોય છે?

કદના આધારે, બ્લેક હોલને ચાર શ્રેણીઓમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે:

• સ્ટેલર બ્લેક હો
• મધ્યવર્તી બ્લેક હોલ
• સુપરમાસિવ બ્લેક હોલ
• લઘુચિત્ર બ્લેક હોલ

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલ કેવી રીતે બને છે?

બ્લેક હોલ નામ બે શબ્દોનો સરવાળો છે: બ્લેક અને હોલ. ચાલો બ્લેકથી શરૂઆત કરીએ. બ્લેક હોલને બ્લેક કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેના ગુરુત્વાકર્ષણથી કંઈપણ છટકી શકતું નથી, પ્રકાશ પણ નહીં. દળ જેટલું વધારે હશે તેટલું ગુરુત્વાકર્ષણ વધારે હશે. ભલે પ્રકાશ ખૂબ જ ઝડપે પ્રવાસ કરે છે, તે બ્લેક હોલના ગુરુત્વાકર્ષણ સાથે મેળ ખાતો નથી.

હવે જાણો તેને ‘હોલ’ કેમ કહેવાય છે. વાસ્તવમાં બ્લેક હોલ માટે હોલ શબ્દ થોડો ભ્રામક છે. તેઓ છિદ્ર જેવા દેખાય છે કારણ કે તેઓ પ્રકાશ ઉત્પન્ન કરતા નથી. બ્લેક હોલ ક્યારેય ખાલી હોતું નથી, વાસ્તવમાં એક બિંદુની અંદર ઘણું બધું ઘટ્ટ હોય છે. આ બિંદુ ‘સિંગ્યુલારિટી’ તરીકે ઓળખાય છે.

વૈજ્ઞાનિકોના મતે બ્રહ્માંડની રચનાની શરૂઆત સાથે જ નાના બ્લેક હોલની રચના થઈ હતી.

જ્યારે મોટા તારાનું કેન્દ્ર પોતાના પર તૂટી પડે છે ત્યારે તારાઓની બ્લેક હોલ રચાય છે. આત્યંતિક ગુરુત્વાકર્ષણને લીધે, વિશાળ તારાઓ તેમના બળતણને ખૂબ જ ઝડપથી બાળે છે, જે તેમના કેન્દ્રોને વધુ ગરમ અને ઘટ્ટ બનાવે છે. આ દરમિયાન તેઓ અત્યંત પરમાણુ પ્રતિક્રિયામાંથી પસાર થાય છે અને ખૂબ જ ઝડપથી બળી જાય છે. આ દરમિયાન, તારાની મધ્યમાં રાખનો એક વિશાળ ઢગલો બને છે, જે વાસ્તવમાં લોખંડનો હોય છે. આ લોખંડમાં ન્યુક્લિયર કમ્બશન થતું નથી, તેથી વધારાની ગરમી બહાર આવતી નથી અને અંદર બેસી જાય છે અને આ ખૂંટો મોટો થાય છે.

હવે આ તારામાં બે પ્રકારની શક્તિઓ છે જે એકબીજા સામે લડી રહી છે. એક બળ બળવા માટે બાકી રહેલા બળતણમાંથી આવે છે જે તેને સંકોચતું અટકાવવાનો પ્રયાસ કરે છે અને બીજું લોખંડનું ગુરુત્વાકર્ષણ બધું અંદર ખેંચી લે છે.

આ દરમિયાન, તારાના કેન્દ્રને પકડી રાખવા માટે દબાણ રહે છે. ગુરુત્વાકર્ષણ વધે છે અને દબાણ વધુ કે ઓછું સમાન રહે છે. અંતે ગુરુત્વાકર્ષણ જીતે છે અને બધું પતન શરૂ થાય છે.

આ દરમિયાન બે વસ્તુઓ થાય છે. તારાની કેટલીક સામગ્રી અવકાશ છોડવાનું શરૂ કરે છે, જેના કારણે આપણે પ્રકાશ ઉત્પન્ન કરેલ સુપરનોવા કહીએ છીએ. અને બાકીની સામગ્રી એક બિંદુમાં સંક્ષિપ્ત થાય છે, જેને એકલતા કહેવાય છે. આ બ્લેક હોલ તારાઓમાંથી બને છે, તેથી તેને તારાકીય કહેવામાં આવે છે.

હવે તમે તારાઓની બ્લેક હોલની રચનાની પ્રક્રિયા સમજી ગયા છો. પરંતુ તેમના મોટા બ્લેક હોલ પણ અવકાશમાં હાજર છે, જેને સુપરમાસીવ બ્લેક હોલ કહેવામાં આવે છે. આ બ્લેક હોલ એટલા વિશાળ છે કે તેમની સામે એક તારાકીય બ્લેક હોલ દેખાય છે. આ બ્લેક હોલ છે જે સૂર્ય કરતા લાખો કે અબજો ગણા વધુ વિશાળ હોઈ શકે છે. આ બ્લેક હોલ લગભગ દરેક ગેલેક્સીના કેન્દ્રમાં જોવા મળે છે. આ બ્લેક હોલ ક્યાંથી આવે છે તે વૈજ્ઞાનિકો હજુ સુધી શોધી શક્યા નથી.

આપણી આકાશગંગા આકાશગંગામાં એક બ્લેક હોલ પણ છે, જે પૃથ્વીથી 26000 પ્રકાશવર્ષના અંતરે સ્થિત છે. આ સુપરમાસીવ બ્લેક હોલ ‘ધનુરાશિ A’ તરીકે ઓળખાય છે.

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલ કેવી રીતે શોધાય છે?

આપણે બ્લેક હોલ જોઈ શકતા નથી કારણ કે તે તારાઓની જેમ પ્રકાશ ફેંકતા નથી. જો કે, આકાશમાં કેટલાક બ્લેક હોલ તેજસ્વી હોઈ શકે છે. બ્લેક હોલ તારાની સામગ્રીને ગળી જાય તે પહેલાં આવું થાય છે.

બ્લેક હોલની આસપાસ એક સીમા છે જેને ઇવેન્ટ હોરાઇઝન કહેવામાં આવે છે. જ્યારે પણ કોઈ વસ્તુ ઘટના ક્ષિતિજની નજીકથી પસાર થાય છે, ત્યારે તે બ્લેક હોલ દ્વારા પકડાય છે. પરંતુ જેમ જેમ ગેસ અને ધૂળ ઘટના ક્ષિતિજની નજીક અને નજીક આવે છે તેમ, બ્લેક હોલમાં ગુરુત્વાકર્ષણ તેમને ઝડપથી સ્પિન કરે છે, જે ઘણાં રેડિયેશન બનાવે છે. આ દરમિયાન, આપણે ઘટના ક્ષિતિજમાંથી ઉભરતો પ્રકાશ જોઈએ છીએ. આ પ્રકાશ જોવા માટે વૈજ્ઞાનિકો અવકાશમાં ઉપગ્રહો અને ટેલિસ્કોપનો ઉપયોગ કરે છે.

1970 ના દાયકામાં શોધાયેલ, ‘Cygnus X-1’ એ પુષ્ટિ થયેલ પ્રથમ બ્લેક હોલ હતું. આમાંથી ઘણા એક્સ-રે નીકળતા જોવા મળે છે.

બ્લેક હોલ બીજી રીતે શોધી શકાય છે. જ્યારે કોઈ તારો એવી જગ્યાએ ખૂબ જ ઊંચી ઝડપે પરિભ્રમણ કરતો દેખાય છે, જ્યાં કશું જ નથી, ત્યારે ત્યાં બ્લેક હોલ હાજર હોય છે. આ દરમિયાન, તે તારો સામાન્ય તારા કરતાં અલગથી તેજસ્વી દેખાય છે.

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલની અંદર શું છે?

બ્લેક હોલની અંદર શું છે તે હજુ પણ વૈજ્ઞાનિકો માટે એક કોયડો છે. કારણ કે બ્લેક હોલ પર પાછા જવું શક્ય નથી. કોઈ પણ મનુષ્ય હોય કે પદાર્થ, તે પ્રકાશ માટે પણ શક્ય નથી. બ્લેક હોલનું ગુરુત્વાકર્ષણ એટલું મહાન છે કે તે પ્રકાશને પણ શોષી લે છે. ત્યાં, ભૌતિકશાસ્ત્રના કોઈ નિયમો લાગુ પડતા નથી.

જો તમે બ્લેક હોલની અંદર ટોર્ચ પ્રગટાવવા માંગતા હો, તો તે શક્ય નથી, કારણ કે પ્રકાશને પરાવર્તિત કરવા માટે કેટલીક ભૌતિક વસ્તુની પણ જરૂર હોય છે જે બ્લેક હોલમાં હાજર નથી. તેથી તમને અંધકાર સિવાય બીજું કંઈ દેખાશે નહીં.

જ્યારે તમે બ્લેક હોલની નજીક જશો, પ્રથમ પગલામાં તમે તેની ઘટના ક્ષિતિજને પાર કરશો. આ સમય દરમિયાન, તીવ્ર ગુરુત્વાકર્ષણને કારણે, તમારી ઘડિયાળ ધીમી ચાલવા લાગશે, પરંતુ આ સિવાય તમને કોઈ ખાસ અનુભવ નહીં થાય. જો તમે ત્યાંથી નજીકના સ્પેસ સ્ટેશન પર સિગ્નલ મોકલવા માંગો છો, તો સ્પેસ સ્ટેશનમાં રહેલા અવકાશયાત્રીઓ તમારું સિગ્નલ પ્રાપ્ત કરી શકશે નહીં, તેઓ આ સિગ્નલને લાલ શિફ્ટ થયેલ જોશે.

પરંતુ તમારા માટે બધું સામાન્ય રહેશે અને તમે બ્લેક હોલમાં આગળ વધશો. જેમ જેમ તમે એકલતાની નજીક આવશો, તમારી ઘડિયાળ લગભગ બંધ થઈ જશે અને તમે એક્સ-રે અને ગામા કિરણોના સંપર્કમાં આવશો, જ્યાં તમે બળીને મૃત્યુ પામશો. જો તમે ત્યાંથી છટકી જશો તો પણ ભરતીના બળને કારણે તમારું શરીર ઘણા ટુકડાઓમાં તૂટી જશે.

જો કે, તમે ક્યારેય એકલતા સુધી પહોંચી શકશો નહીં. પરંતુ જો તમે ત્યાં પહોંચશો તો પણ તમને રેડિયેશન સિવાય કંઈ દેખાશે નહીં, કારણ કે શક્તિશાળી ગુરુત્વાકર્ષણને કારણે તમામ પદાર્થ તૂટી જાય છે, અત્યંત ઊંચા તાપમાનને કારણે રેડિયેશનમાં ફેરવાય છે.

ગુજરાતી માં જાણો બ્રહ્માંડમાં કેટલા બ્લેક હોલ છે?

બ્રહ્માંડમાં કેટલા બ્લેક હોલ છે તેનો ચોક્કસ જવાબ મેળવવો શક્ય નથી. પરંતુ એક અભ્યાસમાં કરાયેલા અનુમાન મુજબ, અવલોકનક્ષમ બ્રહ્માંડમાં 40 અબજ બ્લેક હોલ હાજર છે. આ અવલોકનક્ષમ બ્રહ્માંડ 93 અબજ પ્રકાશ વર્ષોમાં ફેલાયેલું છે. તેથી તમે અંદાજ લગાવી શકો છો કે આખા બ્રહ્માંડમાં કેટલા બ્લેક હોલ હશે. આ અભ્યાસ ઇટાલી સ્થિત ઇન્ટરનેશનલ સ્કૂલ ફોર એડવાન્સ્ડ સ્ટડીઝ (SISSA) ના નિષ્ણાતો દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલનો અવાજ શું છે?

અમેરિકાની સ્પેસ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ નાસા દ્વારા બ્લેક હોલનો અવાજ રેકોર્ડ કરવામાં આવ્યો છે. સુપરસોનિક સાઉન્ડ ક્વોલિટીવાળા આ અવાજને સાંભળીને તેની વિશાળતા અને ભયાનકતાનો અંદાજ લગાવી શકાય છે. આમાંથી આવતો અવાજ ચોંકાવનારો અને ખૂબ જ ડરામણો છે.

એક અભ્યાસમાં, બ્લેક હોલ્સમાં પડઘો પાડતા આઠ પ્રકારના નવા અવાજો શોધી કાઢવામાં આવ્યા છે. આ અવાજોને બ્લેક હોલ બાઈનરીઝ નામ આપવામાં આવ્યું છે. સંશોધકો દ્વારા ઇકોઇંગ બ્લેક હોલ સિસ્ટમની પણ ઓળખ કરવામાં આવી છે. વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે આ અવાજો દ્વારા આકાશગંગાના વિકાસમાં બ્લેક હોલની ભૂમિકા પણ જાણી શકાય છે.

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલ કેવા દેખાય છે?

બ્લેક હોલ દેખાવમાં સંપૂર્ણપણે કાળા અને આકારહીન હોય છે. આપણા સૂર્યનું દળ લાખો કે અબજો ગણું હોવા છતાં, તારાવિશ્વોના કેન્દ્રો પરના વિશાળ બ્લેક હોલ પણ આશ્ચર્યજનક રીતે નાના દેખાય છે. તેઓ અતિશય ધૂળ અને ગેસના વાદળોથી ઢંકાયેલા છે, જેનું અવલોકન કરવું ખૂબ મુશ્કેલ છે.

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલ થીયરી કોણે આપી?

બ્લેક હોલની આગાહી સૌપ્રથમ આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈન દ્વારા કરવામાં આવી હતી. 1916 માં પ્રથમ વખત, તેમણે તેમના નવા સિદ્ધાંત, સાપેક્ષતાના જનરલ થિયરી પર આધાર રાખ્યો. બ્લેક હોલના અસ્તિત્વની આગાહી કરવામાં આવી હતી.

ગુજરાતી માં જાણો પ્રથમ બ્લેક હોલ ક્યારે અને કોણે શોધ્યું?

મેં તમને અગાઉ કહ્યું તેમ, આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈન બ્લેક હોલના અસ્તિત્વની આગાહી કરનાર પ્રથમ વ્યક્તિ હતા. પરંતુ બ્લેક હોલ શબ્દનો સૌપ્રથમ ઉપયોગ અમેરિકન ખગોળશાસ્ત્રી જ્હોન વ્હીલરે 1967માં કર્યો હતો. પ્રથમ બ્લેક હોલ ઓળખવામાં આવ્યું હતું તે સિગ્નસ X-1 હતું. તે 1971 માં ઘણા સંશોધકો દ્વારા મળીને મળી આવ્યું હતું.

ગુજરાતી માં જાણો બ્લેક હોલનો પ્રથમ ફોટો ક્યારે લેવામાં આવ્યો હતો?

બ્લેક હોલની પ્રથમ તસવીર ઈવેન્ટ હોરાઈઝન ટેલિસ્કોપ (EHT)ના સહયોગથી 2019માં લેવામાં આવી હતી. આ બ્લેક હોલ M87 ગેલેક્સીના કેન્દ્રમાં પૃથ્વીથી 55 મિલિયન પ્રકાશવર્ષ દૂર હાજર હતું, જેના મનમોહક ફોટાએ વિશ્વભરના વૈજ્ઞાનિકોને રોમાંચિત કર્યા હતા.

ગુજરાતી માં જાણો શું બ્લેક હોલ પૃથ્વીનો નાશ કરી શકે છે?

બ્લેક હોલ પોતે પૃથ્વી, ચંદ્ર કે તારાઓને ગળી જવા માટે અવકાશમાં ફરતા નથી. પૃથ્વી બ્લેક હોલમાં પડવું શક્ય નથી. કારણ કે કોઈપણ બ્લેક હોલ આપણા સૌરમંડળની એટલી નજીક નથી કે પૃથ્વી સાથે આવું કરી શકે.

જો એક બ્લેક હોલ, જેનું દળ સૂર્યના દળ જેટલું છે, તે સૂર્યને બદલે તો પણ પૃથ્વી તેમાં ન આવે. કારણ કે બ્લેક હોલનું ગુરુત્વાકર્ષણ સૂર્યના ગુરુત્વાકર્ષણ જેટલું જ હશે. તેથી પૃથ્વી અને અન્ય ગ્રહો સૂર્યની જેમ જ બ્લેક હોલની પરિક્રમા કરવાનું ચાલુ રાખશે.